«می توان در سالگرد قتلش برایش گریست، می توان بدین مناسبت بار دیگر روشن بینی و شجاعتش را ستود. ولی شاید بهتر این باشد که زندگی او را موضوع اندیشه و تامل قرار دهیم، تأمل و اندیشه ای که زیربنای هریک از اقدامات سیاسی او بود و یاران و هموطنانش با آن بیگانه بودند. شاید به ندرت اتفاق بیفتد که فصل های زندگی یک رجل سیاسی، از کودکی تا مرگ، چنان با تاریخ کشورش در هم تنیده باشد که هر برگی از زندگی‌نامه پرفاجعه او آیینۀ خطاها و شکست های سیاسی ملّتش باشد.
حکایت حبس و اعدام پدر مشروطه خواهش شاهدی بر خطای سازندگان دولت-ملت در ایران است که به جای جذب نیروهای سنتی کشور در پروژه مدرنیزاسیون ایران و ایجاد ایرانی غیر متمرکز و دموکراتیک آنها را به خشونت حذف کردند و دولتی را بر پیکر جامعه حاکم کردند که نتوانست از ریشه های کهن ایلات و طوایف ایران قوام یابد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر