"در اين روزها وزير علوم به جاي صحبت از وضعيت علمي دانشگاه‌ها، صحبت از اخراج اساتيد سكولار از دانشگاه‌ها مي‌كند و به روساي دانشگاه‌ها تاكيد مي‌كند با چنين استاداني به ويژه در علوم انساني برخورد كنند. او ويژگي‌هاي اعتقادي و اخلاقي را مهم‌تر از تخصص علمي براي جذب هيات علمي مي‌داند."
اعتماد نوشت: نگراني مسوولان از وضعيت دانشگاه‌ها اين بار به راهكار ازدواج موقت دانشجويي ختم شد. روز گذشته، حجت‌الاسلام قرائتي خطاب به وزير علوم و روساي دانشگاه‌ها تاكيد كرد «ازدواج موقت بايد در دانشگاه‌ها راه‌اندازي شود». به اعتقاد او اگر اين پيشنهاد عملي نشود، «در محيط دانشگاه‌ها انجام حرام و گناه افزايش پيدا مي‌كند و بنابراين بايد براي ازدواج دانشجويي فكر اساسي شود». صحبت‌هاي قرائتي ساعاتي بعد، پاسخ وزير علم مبني بر اين كه « وزارت علوم در زمينه ازدواج موقت دانشجويان هيچ سياسي و برنامه‌يي ندارد» را به دنبال داشت. با اين وجود مخاطب رييس ستاد اقامه نماز وزير علوم و روساي دانشگاه‌هايي بوده‌اند كه در چند سال گذشته هر آنچه را در توان داشته‌اند براي تفكيك هر چه بيشتر جنسيتي دانشگاه‌ها به كار گرفته‌اند. صحبت‌هاي چند سال گذشته وزير علوم، معاونان او و روساي دانشگاه‌هايي كه در همين سال‌ها بر سر كار آمدند را مرور كنيم، بيانگر تاكيدات مكرر آنها بر تفكيك جنسيتي در دانشگاه‌هاست و در راستاي همين تاكيدات در سال‌هاي اخير تعداد زيادي از روساي دانشگاه‌ها اقدام به تفكيك جنسيتي از در‌هاي ورودي و كلاس‌هاي درس گرفته تا تابلو اعلانات، آزمايشگاه‌ها و بوفه‌هاي غذاخوري براي دانشجويان كردند. اما درست در جلسه‌يي كه وزير علوم تاكيد دارد اساسا بايد دانشگاه تك‌جنسيتي راه‌اندازي شود و از بزرگنمايي رسانه‌هاي داخلي و غربي از اين اقدام انتقاد مي‌كند، رييس ستاد اقامه نماز خواستار ازدواج موقت دانشجويي براي پيشگيري از گناه در دانشگاه‌ها مي‌شود.
جدا از بحث‌ها و حاشيه‌هايي كه موضوع ازدواج موقت در چند سال گذشته به دنبال داشته است، پيشنهاد اين راهكار براي دانشجويان به عنوان «قشر فرهيخته» جامعه در كنار نگراني‌هاي نه چندان طبيعي وزير علوم در سال‌هاي گذشته درباره «فضاهاي تفكيك‌نشده دانشگاه‌ها» براي دختران و پسران دانشجو اين سوال را به وجود مي‌آورد كه مگر در فضاي دانشگاه‌ها چه خبر است كه نگراني تا اين حد مسوولان را به دنبال دارد و اساسا آيا فضاي علمي دانشگاه‌ها و مخاطبان دانشجو تا اين حد نياز به كنترل شدن و ارائه راهكار دارند؟ راهكار ازدواج موقت براي دانشجويان از سوي قرائتي در حالي است كه در راستاي سياست‌هاي تشويقي دولت براي افزايش جمعيت و نگراني از بابت صفر شدن رشد جمعيت در آينده‌يي نزديك، كتاب‌هاي آموزشي همچون «جمعيت و تنظيم خانواده» نيز در سال‌هاي اخير از دروس دانشگاهي حذف شده و چندان آموزشي در اين زمينه به دانشجويان داده نمي‌شود.
به همين دليل به نظر مي‌رسد اين بار نگراني مسوولان از آمار پايين ازدواج جوانان و پايين بودن رشد جمعيت در تناقض با سياست‌هايي همچون تفكيك جنسيتي دانشگاه‌ها و ايجاد دانشگاه‌هاي تك‌جنسيتي قرار دارد چراكه در جلسه روز گذشته مسوولان وزارت علوم و دانشگاه‌ها، قرائتي بعد از پيشنهاد ازدواج موقت دانشجويي، از وزير علوم و دانشگاه‌ها انتقاد مي‌كند كه اقدامي در راستاي تفكيك جنسيتي در دانشگاه‌ها انجام نداده‌اند: «شما خودتان را سر كار گذاشته‌ايد و هيچ اقدامي درباره جداسازي دختر و پسر از يكديگر انجام نداده‌ايد. بحث اسلامي شدن دانشگاه‌ها مقوله‌يي است كه در وزارت علوم به ويژه در ميان روسا جدي گرفته نمي‌شود.» قرائتي با بيان اينكه «دخترها و پسرها در دانشگاه از هم جدا شوند مثل دانشگاه امام صادق (ع) يا دانشگاه الزهرا اتفاق خاصي رخ نمي‌دهد»، مي‌گويد: «چه اشكالي دارد كه ما اينها را به جز در موارد ضروري از يكديگر جدا كنيم.»
به اعتقاد قرائتي «معارف موجود كه در دانشگاه‌ها تدريس مي‌شود، دانشجوي متدين نمي‌سازد؛ بنابراين بايد تصميم جدي براي حل اين مشكلات گرفته شود و اگر شما بتوانيد تصميم جدي بگيريد قطعا موفق خواهيد شد.» او همچنين گفته است: «وظيفه ما اين است كه مزه دين را به دانشجويان بچشانيم؛ اما هنوز تفسير و نهج‌البلاغه در دانشگاه‌ها جا نيفتاده است.» قرائتي خطاب به وزير علوم و روساي دانشگاه‌ها همچنين گفته است: «شما كه گزينش‌شده اين نظام هستيد، مي‌توانيد جلسه تفسير در دانشگاه‌ها برگزار كنيد و قرآن را از محدوديت بيرون بياوريد» قرائتي با اشاره به نوع روابط دانشجويان و اساتيد در دانشگاه‌ها معتقد است:« برخوردها در دانشگاه‌ها علمي شده و اين باعث افزايش مشكلات اخلاقي در دانشگاه‌ها شده است؛ بنابراين مشكل ما تحصيلات نيست، بلكه اخلاق و برخورد است.» او خطاب به مسوولان تاكيد مي‌كند: «نبايد خودتان را قانع به كارهاي مدرن و رسمي كنيد؛ بلكه بايد كارهاي عاطفي و روابط خصوصي را ترويج كنيد.»
صحبت‌هاي قرائتي درباره ترويج كارهاي عاطفي و روابط خصوصي بين دانشجويان در نشست روساي دانشگاه‌ها در حالي است كه طرح ازدواج موقت به عنوان يك راهكار براي كاهش آسيب‌هاي اجتماعي از سوي مسوولان در چند سال گذشته نگراني و هشدار كارشناسان روانشناس و جامعه‌شناس را به دنبال داشته است. سيدهادي معتمدي، معاون سابق اجتماعي سازمان بهزيستي كشور معتقد است تا زماني كه اين بحث از ديدگاه شرعي مطرح مي‌شود، آسيب‌شناسان اجتماعي وارد آن نمي‌شوند، چرا كه ممكن است نظرات با شرع منافات داشته باشد. او درباره طرح ازدواج موقت براي جوانان مي‌گويد: «اگر از روابط دوستي برخي دختران و پسران با يكديگر چشم‌پوشي كنيم، وقتي دختر يا پسر قبل از ازدواج دايم، ازدواج موقت را تجربه مي‌كنند، چهره تقدس‌گونه و مقدس‌مآبانه ازدواج دايم مخدوش مي‌شود.» به گفته معتمدي بسياري از كساني كه به ازدواج موقت تن مي‌دهند، از ازدواج دايم پرهيز كرده و با بي‌اهميتي از آن چشم‌پوشي مي‌كنند. اين استاد دانشگاه و آسيب‌شناس اجتماعي با اعلام اينكه استقبال‌كنندگان از ازدواج‌هاي موقت شرعي يا غيرشرعي هرگز به ازدواج دايم گرايش پيدا نمي‌كنند، ادامه مي‌دهد: «ترس اكثر جامعه‌شناسان، آسيب‌شناسان و ساير صاحب‌نظران اين است كه ازدواج موقت، ازدواج دايمي را كاهش دهد و آسيب‌هاي اجتماعي حاصل از آن جامعه را دچار بحران كند.» به همين دليل او طرح ترويج ازدواج موقت بدون گذاشتن موانع و محدوديت براي آن را بزرگ‌ترين اشتباه مي‌داند: «قبل از اينكه به بحث ازدواج موقت از ديدگاه شرع يا حقوق بنگريم بايد آن را از منظر روانشناسي، آسيب‌شناسي و... بررسي كرده و جنبه‌هاي گوناگون آن را حل كنيم.»
با وجود همه اين انتقادات در آخرين روزهاي مانده به بازگشايي دانشگاه‌هاي تفكيك شده يا در حال تفكيك براي دختران و پسران، طرح ازدواج موقت دانشجويي نگراني از غيرعلمي شدن هر چه بيشتر نگاه مسوولان به دانشگاه‌ها را به دنبال دارد، چرا كه در اين روزها وزير علوم به جاي صحبت از وضعيت علمي دانشگاه‌ها، صحبت از اخراج اساتيد سكولار از دانشگاه‌ها مي‌كند و به روساي دانشگاه‌ها تاكيد مي‌كند با چنين استاداني به ويژه در علوم انساني برخورد كنند. او ويژگي‌هاي اعتقادي و اخلاقي را مهم‌تر از تخصص علمي براي جذب هيات علمي مي‌داند و به دانشگاه‌ها تاكيد مي‌كند تا مي‌توانيد با شاخص‌هاي اخلاقي و اعتقادي هيات علمي جذب كنيد و به «قل و زنجيرهاي بيخودي» همچون تعداد مقالات علمي كاري نداشته باشيد. ديگر مسوولان وزارت علوم هم صحبت از «هدفمند شدن پايان‌نامه‌هاي علوم انساني» و انتخاب موضوع بر اساس اسناد بالادستي و محدود كردن اعمال سليقه دانشجو و استاد مي‌كنند. همه اينها سياسي‌شدن فضاي علمي دانشگاه‌هايي را به دنبال دارد كه اين روزها تنها به فكر افزايش كمي آمار تعداد دانشجويان دكترا و فوق ليسانس به عنوان راهكاري براي جلوگيري از خروج دانشجويان از كشور هستند و وزير علوم هم در مقابل همه انتقاداتي كه به پايين آمدن كيفيت دانشگاه‌ها در رنكينگ‌هاي بين‌المللي مي‌شود، تنها يك جمله مي‌گويد: «شاخص‌هاي رتبه‌بندي بين‌المللي را قبول نداريم.»
اعتماد نوشت: نگراني مسوولان از وضعيت دانشگاه‌ها اين بار به راهكار ازدواج موقت دانشجويي ختم شد. روز گذشته، حجت‌الاسلام قرائتي خطاب به وزير علوم و روساي دانشگاه‌ها تاكيد كرد «ازدواج موقت بايد در دانشگاه‌ها راه‌اندازي شود». به اعتقاد او اگر اين پيشنهاد عملي نشود، «در محيط دانشگاه‌ها انجام حرام و گناه افزايش پيدا مي‌كند و بنابراين بايد براي ازدواج دانشجويي فكر اساسي شود». صحبت‌هاي قرائتي ساعاتي بعد، پاسخ وزير علم مبني بر اين كه « وزارت علوم در زمينه ازدواج موقت دانشجويان هيچ سياسي و برنامه‌يي ندارد» را به دنبال داشت. با اين وجود مخاطب رييس ستاد اقامه نماز وزير علوم و روساي دانشگاه‌هايي بوده‌اند كه در چند سال گذشته هر آنچه را در توان داشته‌اند براي تفكيك هر چه بيشتر جنسيتي دانشگاه‌ها به كار گرفته‌اند. صحبت‌هاي چند سال گذشته وزير علوم، معاونان او و روساي دانشگاه‌هايي كه در همين سال‌ها بر سر كار آمدند را مرور كنيم، بيانگر تاكيدات مكرر آنها بر تفكيك جنسيتي در دانشگاه‌هاست و در راستاي همين تاكيدات در سال‌هاي اخير تعداد زيادي از روساي دانشگاه‌ها اقدام به تفكيك جنسيتي از در‌هاي ورودي و كلاس‌هاي درس گرفته تا تابلو اعلانات، آزمايشگاه‌ها و بوفه‌هاي غذاخوري براي دانشجويان كردند. اما درست در جلسه‌يي كه وزير علوم تاكيد دارد اساسا بايد دانشگاه تك‌جنسيتي راه‌اندازي شود و از بزرگنمايي رسانه‌هاي داخلي و غربي از اين اقدام انتقاد مي‌كند، رييس ستاد اقامه نماز خواستار ازدواج موقت دانشجويي براي پيشگيري از گناه در دانشگاه‌ها مي‌شود.
جدا از بحث‌ها و حاشيه‌هايي كه موضوع ازدواج موقت در چند سال گذشته به دنبال داشته است، پيشنهاد اين راهكار براي دانشجويان به عنوان «قشر فرهيخته» جامعه در كنار نگراني‌هاي نه چندان طبيعي وزير علوم در سال‌هاي گذشته درباره «فضاهاي تفكيك‌نشده دانشگاه‌ها» براي دختران و پسران دانشجو اين سوال را به وجود مي‌آورد كه مگر در فضاي دانشگاه‌ها چه خبر است كه نگراني تا اين حد مسوولان را به دنبال دارد و اساسا آيا فضاي علمي دانشگاه‌ها و مخاطبان دانشجو تا اين حد نياز به كنترل شدن و ارائه راهكار دارند؟ راهكار ازدواج موقت براي دانشجويان از سوي قرائتي در حالي است كه در راستاي سياست‌هاي تشويقي دولت براي افزايش جمعيت و نگراني از بابت صفر شدن رشد جمعيت در آينده‌يي نزديك، كتاب‌هاي آموزشي همچون «جمعيت و تنظيم خانواده» نيز در سال‌هاي اخير از دروس دانشگاهي حذف شده و چندان آموزشي در اين زمينه به دانشجويان داده نمي‌شود.
به همين دليل به نظر مي‌رسد اين بار نگراني مسوولان از آمار پايين ازدواج جوانان و پايين بودن رشد جمعيت در تناقض با سياست‌هايي همچون تفكيك جنسيتي دانشگاه‌ها و ايجاد دانشگاه‌هاي تك‌جنسيتي قرار دارد چراكه در جلسه روز گذشته مسوولان وزارت علوم و دانشگاه‌ها، قرائتي بعد از پيشنهاد ازدواج موقت دانشجويي، از وزير علوم و دانشگاه‌ها انتقاد مي‌كند كه اقدامي در راستاي تفكيك جنسيتي در دانشگاه‌ها انجام نداده‌اند: «شما خودتان را سر كار گذاشته‌ايد و هيچ اقدامي درباره جداسازي دختر و پسر از يكديگر انجام نداده‌ايد. بحث اسلامي شدن دانشگاه‌ها مقوله‌يي است كه در وزارت علوم به ويژه در ميان روسا جدي گرفته نمي‌شود.» قرائتي با بيان اينكه «دخترها و پسرها در دانشگاه از هم جدا شوند مثل دانشگاه امام صادق (ع) يا دانشگاه الزهرا اتفاق خاصي رخ نمي‌دهد»، مي‌گويد: «چه اشكالي دارد كه ما اينها را به جز در موارد ضروري از يكديگر جدا كنيم.»
به اعتقاد قرائتي «معارف موجود كه در دانشگاه‌ها تدريس مي‌شود، دانشجوي متدين نمي‌سازد؛ بنابراين بايد تصميم جدي براي حل اين مشكلات گرفته شود و اگر شما بتوانيد تصميم جدي بگيريد قطعا موفق خواهيد شد.» او همچنين گفته است: «وظيفه ما اين است كه مزه دين را به دانشجويان بچشانيم؛ اما هنوز تفسير و نهج‌البلاغه در دانشگاه‌ها جا نيفتاده است.» قرائتي خطاب به وزير علوم و روساي دانشگاه‌ها همچنين گفته است: «شما كه گزينش‌شده اين نظام هستيد، مي‌توانيد جلسه تفسير در دانشگاه‌ها برگزار كنيد و قرآن را از محدوديت بيرون بياوريد» قرائتي با اشاره به نوع روابط دانشجويان و اساتيد در دانشگاه‌ها معتقد است:« برخوردها در دانشگاه‌ها علمي شده و اين باعث افزايش مشكلات اخلاقي در دانشگاه‌ها شده است؛ بنابراين مشكل ما تحصيلات نيست، بلكه اخلاق و برخورد است.» او خطاب به مسوولان تاكيد مي‌كند: «نبايد خودتان را قانع به كارهاي مدرن و رسمي كنيد؛ بلكه بايد كارهاي عاطفي و روابط خصوصي را ترويج كنيد.»
صحبت‌هاي قرائتي درباره ترويج كارهاي عاطفي و روابط خصوصي بين دانشجويان در نشست روساي دانشگاه‌ها در حالي است كه طرح ازدواج موقت به عنوان يك راهكار براي كاهش آسيب‌هاي اجتماعي از سوي مسوولان در چند سال گذشته نگراني و هشدار كارشناسان روانشناس و جامعه‌شناس را به دنبال داشته است. سيدهادي معتمدي، معاون سابق اجتماعي سازمان بهزيستي كشور معتقد است تا زماني كه اين بحث از ديدگاه شرعي مطرح مي‌شود، آسيب‌شناسان اجتماعي وارد آن نمي‌شوند، چرا كه ممكن است نظرات با شرع منافات داشته باشد. او درباره طرح ازدواج موقت براي جوانان مي‌گويد: «اگر از روابط دوستي برخي دختران و پسران با يكديگر چشم‌پوشي كنيم، وقتي دختر يا پسر قبل از ازدواج دايم، ازدواج موقت را تجربه مي‌كنند، چهره تقدس‌گونه و مقدس‌مآبانه ازدواج دايم مخدوش مي‌شود.» به گفته معتمدي بسياري از كساني كه به ازدواج موقت تن مي‌دهند، از ازدواج دايم پرهيز كرده و با بي‌اهميتي از آن چشم‌پوشي مي‌كنند. اين استاد دانشگاه و آسيب‌شناس اجتماعي با اعلام اينكه استقبال‌كنندگان از ازدواج‌هاي موقت شرعي يا غيرشرعي هرگز به ازدواج دايم گرايش پيدا نمي‌كنند، ادامه مي‌دهد: «ترس اكثر جامعه‌شناسان، آسيب‌شناسان و ساير صاحب‌نظران اين است كه ازدواج موقت، ازدواج دايمي را كاهش دهد و آسيب‌هاي اجتماعي حاصل از آن جامعه را دچار بحران كند.» به همين دليل او طرح ترويج ازدواج موقت بدون گذاشتن موانع و محدوديت براي آن را بزرگ‌ترين اشتباه مي‌داند: «قبل از اينكه به بحث ازدواج موقت از ديدگاه شرع يا حقوق بنگريم بايد آن را از منظر روانشناسي، آسيب‌شناسي و... بررسي كرده و جنبه‌هاي گوناگون آن را حل كنيم.»
با وجود همه اين انتقادات در آخرين روزهاي مانده به بازگشايي دانشگاه‌هاي تفكيك شده يا در حال تفكيك براي دختران و پسران، طرح ازدواج موقت دانشجويي نگراني از غيرعلمي شدن هر چه بيشتر نگاه مسوولان به دانشگاه‌ها را به دنبال دارد، چرا كه در اين روزها وزير علوم به جاي صحبت از وضعيت علمي دانشگاه‌ها، صحبت از اخراج اساتيد سكولار از دانشگاه‌ها مي‌كند و به روساي دانشگاه‌ها تاكيد مي‌كند با چنين استاداني به ويژه در علوم انساني برخورد كنند. او ويژگي‌هاي اعتقادي و اخلاقي را مهم‌تر از تخصص علمي براي جذب هيات علمي مي‌داند و به دانشگاه‌ها تاكيد مي‌كند تا مي‌توانيد با شاخص‌هاي اخلاقي و اعتقادي هيات علمي جذب كنيد و به «قل و زنجيرهاي بيخودي» همچون تعداد مقالات علمي كاري نداشته باشيد. ديگر مسوولان وزارت علوم هم صحبت از «هدفمند شدن پايان‌نامه‌هاي علوم انساني» و انتخاب موضوع بر اساس اسناد بالادستي و محدود كردن اعمال سليقه دانشجو و استاد مي‌كنند. همه اينها سياسي‌شدن فضاي علمي دانشگاه‌هايي را به دنبال دارد كه اين روزها تنها به فكر افزايش كمي آمار تعداد دانشجويان دكترا و فوق ليسانس به عنوان راهكاري براي جلوگيري از خروج دانشجويان از كشور هستند و وزير علوم هم در مقابل همه انتقاداتي كه به پايين آمدن كيفيت دانشگاه‌ها در رنكينگ‌هاي بين‌المللي مي‌شود، تنها يك جمله مي‌گويد: «شاخص‌هاي رتبه‌بندي بين‌المللي را قبول نداريم.»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر